نام فارسی: کلم زینتی
نام علمی:Brassica oleraceae
زمان کاشت: اوایل تابستان
زمان گل دهی: آذر تا اردیبهشت
رنگ : مختلط نوع عرضه : پاکتی ، گرمی
راهنمای کاشت : داخل پاکت
گیاهان گونه Brassica oleraceae همیشه سبز بوده ولی به صورت دو ساله کاشته شده و استفاده زینتی از برگهای آن در حقیقت در طول یکسال انجام می‌گیرد. به این ترتیب که در پائیز و زمستان سال اول برگها درشت و رنگین شده و با فرارسیدن بهار سال بعد برگها به سبزی گرائیده ساقه طویل گشته و تولید گل می‌کند، بذرهای آن نیز در تابستان می‌رسند. گلهای این گیاه از نقطه نظر زینتی حائز اهمیت نیستند. ولی بهر حال زیبائی خاص خود را دارا می باشند.
ارتفاع و گستردگی آن در واریته‌های مختلف (پاکوتاه ، پابلند) متغیر می‌باشد.
بوته‌های نسل F1 یکنواخت می‌باشند و دارای برگهای تک رنگ بوده و شفافیت و خلوص رنگ‌ها نیز بیشتر می‌باشد و از رشد سریع و قدرت و استقامت بیشتری برخوردارند. زیرا قدرت هیبرید زیادتر از قدرت والدین است.واریته‌های موجود در ایران همه حاصل بذرهای هیبرید نسل‌های بعد از F1 بوده و برگها طیف وسیعی از رنگهای قرمز، سفید، صورتی و سبز را دارا می‌باشند.
از لحاظ شکل برگها نیز کلم‌های زینتی به سه دسته تقسیم می‌گردند.
1ـ واریته‌های کلم با برگهای لبه گرد و بدون بریدگی (Round leaves ) : گیاهانی پاکوتاه و توپر می‌باشند که برگهای اطراف سبز بوده و برگهای قسمت مرکزی به رنگهای قرمز، صورتی و سفید دیده می‌شوند.
این واریته‌ها زود رنگ گرفته و در پائیز دارای رنگهای درخشان و زیبا می‌شوند.
در برابر سرمای زمستان نیز مقاومت داشته و از بین نمی روند.
2ـ کلم‌های زینتی دارای برگهای چین خورده (Fringed leaves) : گیاهانی توپر با برگ متراکم و چین خورده که در اندازه‌های کوتاه قد و متوسط دیده می‌شوند و دارای رنگهای قرمز تند، سفید، ارغوانی می باشند. این واریته‌های در پائیز رنگ گرفته و نسبت به سرمای زمستان نیز بردبار می‌باشند.
3ـ کلم‌های زینتی دارای برگهایی با بریدگی‌های عمیق و پرمانند (Feather leaves) : این واریته‌ها دارای برگهایی دندانه‌دار با بریدگی‌های عمیق می‌باشند. همچنین دارای ساقه‌ای کلفت و قوی بوده که تاج گسترده آن را نگه می‌دارد.
به طور کلی مقاومترین گروه نسبت به سرمای سخت زمستانه این گیاهان می‌باشند و جهت کاشت در مناطق با سرمای سخت بسیار مناسب هستند.
رنگ دهی این گروه نیز دیر شروع شده و در سرمای شدید رنگ برگها شفافیت و خلوص خود را پیدا می‌کنند.
نیازهای اکولوژیک :
نور :
به طور کلی کلم‌های زینتی باید در محیط کاملاً آفتابی کاشته شوند. فاصله نشاء‌ها باید طوری انتخاب شوند که نور کافی به گیاه برسد. در غیر اینصورت ساقه‌ها جهت رسیدن به نور بلند شده و سست و توخالی خواهند شد و گیاه ظاهری نازیبا پیدا خواهد کرد.
آب :
این گیاه به آب فراوان نیاز دارد و خاک آن همیشه باید مرطوب نگاهداشته شود.
خاک :
گیاهان خانواده کلم در خاکی که حاوی مقداری آهک باشد رشد مناسبی دارند، ولی بایستی با افزودن کودهای آلی (خاکبرگ + کود پوسیده دامی) محیط خاک را خنثی و تا حدی اسیدی نگاهداشت.
کود :
در مورد مصرف کود برای کلم زینتی باید کمی دقت شود، زیرا کمبود مواد غذایی سرعت و درجه رنگ دهی برگها را کاهش داده و باعث زرد شدن و ریزش برگها می‌شود. افزودن کودآلی به خاک مناسب می‌باشد. نکته قابل توجه اینست که در هنگامی که برگها در حال تغییر رنگ می‌باشند به هیچ وجه نباید از کود ازته استفاده نمود. زیرا برگها قدرت تغییر رنگ خود را از دست می‌دهند.
دما :
تغییر رنگ و ایجاد رنگهای زیبا در ناحیه مرکزی برگها زمانی آغاز می‌گردد که درجه حرارت هوا به 15 درجه سانتیگراد کاهش پیدا نماید. با تقلیل درجه حرارت رنگ‌ها خلوص بیشتری پیدا می‌کنند . کلم زینتی سرمای 10ـ درجه سانتیگراد را در زمستان می‌تواند تحمل کند. واریته‌های قرمز رنگ مقاومت بیشتری در برابر سرما دارند.
روش‌های ازدیاد :
1ـ کاشت بذر : (هنگامی که درجه حرارت حدود 20 درجه سانتیگراد باشد)
زمان کاشت بذر در هوای آزاد اردیبهشت و خرداد ماه است. بذرها داخل کرت کاشته شده وقتی نشاء‌ها حدود 5 تا 6 برگه شدند می‌توان آنها را به داخل گلدان نشایی منتقل کرد. (استاندارد دهانه گلدان نشایی حدود 10 تا 12 سانتیمتر می‌باشد.)
حدود 15 تا 20 روز بعد دوباره نشاء‌ها را به گلدان خیاری(استاندارد دهانه آن 20 سانتیمتر می‌باشد) منتقل می‌کنند.
در مرحله‌ای که نشاء در گلدان خیاری قرار دارد به گیاه به هیچ وجه نباید کود ازته داده شود زیرا در کیفیت و سرعت تغییر رنگ برگها تاثیر منفی دارد.
زمان کاشت در زمین اصلی :
از اواسط پائیز که هوا خنک می‌شود می‌توان اقدام به کاشت آن نمود.
2ـ تقسیم بوته :
عمل تقسیم بوته شیوه‌ای متداول جهت تکثیر این گیاه است که در فصل بهار (اواخر اسفند تا اواخر فروردین) صورت می‌گیرد.
آفات و بیماریها :
به طور کلی چون این نشاء‌ها در سطوح نسبتاً کوچک جهت زیبائی کاشته می‌شوند. مشکل چندانی در رابطه با آفات نخواهند داشت. در هر حال از جمله آفات کلم زینتی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
ـ پروانه سفید کلم Pieris brassicae L.
این پروانه سفید رنگ در روی کلم زینتی تخمگذاری نموده و لارو حشره از برگهای کلم تغذیه نموده و از برگها فقط رگبرگها را باقی می‌گذارد.
مبارزه :
مبارزه شیمیایی با سم‌های کلری مثل تیودان که به نسبت یک در هزار در آب حل شده باشد، انجام پذیراست. با حشره‌کش میکربی توریسید (Thuricid) هم لاروهای سفیده کلم را می‌توان از بین برد. مبارزه از طریق سوزاندن باقیمانده برگهای کلم نیز امکانپذیر است.
2ـ شته کلم : Brevicoryne Brassicae L.
این شته بیشتر روی برگهای کلم دیده می‌شود و در تمام نقاط ایران وجود دارد.
ـ مبارزه با آن بوسیله سوزاندن باقیمانده برگهای کلم انجام می‌گیرد.
ـ برای مبارزه شیمیایی می‌توان سولفات دونیکوتین 40 % را به نسبت یک تا دو در هزار درصد لیتر آب، با 75 تا 100 قسمت مویان حل کرده و روی کلم‌ها پاشید.
ـ کاربرد :
ـ این گیاه به طور کلی مقاومت زیادی نسبت به آلودگی و خشکی ندارد، در عین حال در بسیاری از نقاط شهر در داخل رفیوژها، لچکی‌ها و میادین کاشته شده است. بخصوص در رفیوژها و لچکی‌ها کاشت آنها مستلزم حضور انسان، آبیاری و مراقبت می‌باشد که در نهایت نتیجه مطلوب را از لحاظ زیباسازی نیز ایجاد نمی‌کند و مشاهده برگهای غبار گرفته و پژمرده این گیاه تاثیر مطلوبی بجای نمی‌گذارد.
ـ در میادین نیز با رعایت فاصله از حاشیه و بدور از دود مستقیم اگزوز اتومبیل‌ها می توان از این گیاه استفاده نمود.
ـ بهترین کاربرد این گیاه زیبا کاشت آن در باغ و پارک برای ایجاد نقش همراه با گیاهان پوششی همیشه سبز می‌باشد. بعنوان گیاه پوششی که در زمستان کاربرد دارد می‌توان از چمن، شبدر، پاپیتال و پیچ تلگرافی استفاده نمود.
