راهنمای کاشت کدو:
زراعت کدو
کدوها Pumpkins + Squashes
مبداء Cucurbita spp/ Cucurbitaceae از زمان کشف آمریکا توسط کریستف کلمب دنیا معرفی شد و منشأء کدوها آمریکا آمریکای شمالی و جنوبی بوده است و هزاران سال توسط بومی ها کشت و کار میشده .است از آمریکا به جاهای دیگر رفته است. از نظر تاریخچه وطن آنها را مکزیک میدانند و از ۸۰۰۰ سال پیش کشت و مصرف می شده است. برخی معتقدند متعلق به آمریکای جنوبی است. نسبت به دیگر ارقام خانواده کدوئیان از اهمیت کمتری برخوردار هستند.
C. maxima
پهن در کدو تنبل (Pumpkin) دم میوه ،نرم گرد و چوب پنبه ای است و در محل اتصال به میوه نشده است. برگها بدون لوب یا دارای لوبهای کوچک، تقریباً گرد و نرم هستند و ساقه آنها گرد است.
C. moschata
پهن شده کدو حلوایی در کدو حلوایی دم میوه ،سخت زاویه دار و در محل اتصال کاملا .است برگ ها تقریباً گرد و تا حدودی لبدار .هستند لوبداری برگ ها بیشتر از کدو تنبل است. ساقه سخت و تا حدودی شیار دار است. کدو تنبل و کدو حلوایی را از روی دم میوه گرد و پهن تشخیص میدهند.
C.pepo
در ر کدو مسمایی یا خورشتی دم میوه سخت زاویه دار و برخی اوقات پهن(به پهنی دم میوه کدو حلوایی نیست است. برگهای پنجه ای با بریدگیهای عمیق است. ساقه سخت، زاویه دار و شیاردار می باشد. برخی انواع گونه pepo زینتی هستند و در انواع خوراکی بوته مقداری کوچک تر از کدو حلوایی و تنبل است. کدو تنبل و حلوایی امکان دارد از هر ۴ گونه باشد.
C.ficifolia
کدوی برگ انجیری که بیشتر به عنوان پایه است.
ارقام کدو:
از نظر زمان برداشت و بافت به ۳ گروه تقسیم بندی میشود.
1- کدو مسمایی یا خورشتی Summer Squash
معمولاً موقعی که میوه نارس است. پوست و بافت نرم و لطیف است برداشت میکنند از واریته های معروف انواع Seneca- Zuchini - Steriata - Cazerta - Cocozelle
2-کدو حلوایی Winter squash
میوه دیررس است پوست و بافت سفت میشود و برداشت میکنیم و قابل انبارداری است بافت ظریف و ریز است و به راحتی پخته می شود. مربا هم دارد از واریته های مشهور Table Queen- Acorn - Butternut - Hubbard Delicious Banana
3- کدو تنبل (Pumpkin)
موقعی که میوه رسیده است مصرف میشود میوه درشت، گوشت خشن و سفت است پوست هم سفت .است مقداری کمی به صورت پخته مصرف می.شود بذر برای آجیل و گوشت به مصرف دام میرسد ارقام معروف Cinderela, Small Suger, Connecticut, Youngs Beauty
4- Gourd
به کدوهای زینتی اطلاق میشود و برای غذا خوردن استفاده نمیشوند پوست آنها خیلی سفت است یا صورت زینتی و یا به صورت پایه استفاده میشوند. مثل کدو قلیانی Bottle Gourd نام علمی Lagenaria sciceraria اسم جنس فرق می کند و جنس آن Cucurbita (نیست که در قدیم برای جای ادویه و نمک استفاده می شده است.
گیاه شناسی:
گیاهانی یک پایه هستند و گلهای خیلی درشت زرد رنگ دارند. نوع و شکل میوه بسیار متنوع است.
نیاز آب و هوایی:
کدوها محصول فصل ،گرمند به راحتی از یخبندان آسیب میبیند در بهار طوری کشت میشود که سرمای بهاره آسیب نزند دمای مناسب جوانه زنی بسته به نوع رقم ۱۲-۱۵- درجه سانتی گراد است بهترین دمای رشد ۳۰-۳۴ درجه سانتی گراد است و نسبت به بقیه کدوئیان در دمای پایین تری لقاح انجام میگیرد برای رشد سریع میوه ها نور خورشید فراوان میخواهد. دوره رشد خصوصاً در انواعی که رسیده برداشت می شوند مثل کدو تنبل و حلوایی طولانی است. دانه گرده خیلی بزرگ دارند که با چشم غیر مسلح هم دیده می شود
در کدو مسمایی چون نارس برداشت میشود خیلی سریع تر به محصول می رود و مثل خیار مرتب گل و میوه تولید می.کند
خاک:
خاک مناسب کدو نیمه سنگین است خاکی که قدرت حفظ رطوبت را دارد. البته نوع خاک در کدوها گسترده است ولی خاکهای سنگین مثل خاکهای رسی- شنی مناسب هستند. کدو خورشتی در خاک سبک کشت میشود ولی در دو نوع دیگر به علت دیررسی خاک تفاوتی نمی.کند اگر خاک خوب تهیه شود و همراه با کود دامی باشد محصول بهتری حاصل خواهد شد. pH مناسب ۷-۵/۵ است.
کود:
میزان کود مصرفی مشابه بقیه ی جالیز .است به دلیل رشد سریع و میوه درشت نیاز کودی بالایی دارند. ۲۵-۳۰ تن در هکتار کود دامی توصیه میشود ۱۵۰ - ۲۰۰ کیلوگرم ازت، ۱۰۰ ۱۵۰ کیلوگرم فسفر و حدود ۱۰۰ کیلوگرم پتاسیم در هکتار به خاک افزوده می شود. در کدوها و بقیه کدوئیان میزان فسفر بسیار مهم است زیرا فسفر تأثیر زیادی به رشد ریشه ها دارد و در صورتی که در اوایل رشد میزان فسفر کم باشد ریشه دهی خوبی صورت نمی گیرد.
کشت:
معمولاً کدوها را بذرکاری مستقیم میکنند اما در شرایطی برای زودرسی کدو خورشتی را کنند و به صورت تکی در گلدان قرار میگیرند زمانی کشت انجام میشود که نشاء تهیه میکنند خطر یخبندان بهاره از بین رفته باشد ارقام با جثه ی کوچک که حالت بوته ای دارد مثل کدوخورشتی فاصله ردیف ۹۰ - ۱۲۰ سانتی متر و داخل ردیف فاصله ۵۰ - ۳۰ سانتی متر است. واریته هایی که ساقه رونده دارند فاصله ی ردیفها -۳-۲ متر و فاصله ی بوته ها داخل ردیف ۴۵ سانتی متر یا بیشتر است. در کدو حلوایی و تنبل چون بوته ها بزرگتر هستند عرض پشته ها را ۱۸۰ - ۲۴۰ سانتی متر و فاصله بوته ها را ۹۰ - ۱۵۰ سانتی متر در نظر می.گیرند میزان مصرف بذر در هکتار حدود ۱۰-۱۵ کیلوگرم است. در مورد کدو مسمایی برای اینکه در تمام فصل محصول داشته باشیم می توان تاریخ های کشت را متناوب انتخاب کرد چون طول دوره رشد آن خیلی زیاد نیست.
داشت:
عملیات زراعی مثل آبیاری وجین و دادن کود حیوانی مثل سایر کدوییان است. بهتر است در مزرعه کندوی زنبور عسل وجود داشته باشد تا گرده افشانی صورت گیرد خصوصاً در کدو خورشتی که زیاد میوه میدهد آبیاری منظم هم مهم است چون میزان محصول تولیدی زیاد است و جین فقط در اوایل دوره رشد مهما است.
برداشت انبارداری و حمل و نقل:
برای کدوهایی که رسیده برداشت میشوند باید اجازه داد بوته ها خشک شوند در نتیجه برداشت آنها راحت میشود کدو مسمایی را مثل خیار به طور مرتب برداشت میکنند البته نه مثل خیار هر دو روز یکبار بلکه هفته ای دوبار برداشت میکنند و حتماً باید دم آن بریده شود. کدو خورشتی نارس برداشت میشود زمانی که بذرها ریز است و پوست و گوشت نرم است اگر برداشت با تأخیر انجام شود پوست و گوشت سفت میشود و ارزش خوراکی ندارد ولی کدو حلوایی و تنبل باید کاملا برسد و سپس برداشت .شود در صورتی که در زمستان انبار می شود باید مواظب یخبندان بود واریته هایی که پوست سفت دارند در انبار بیشتر دوام می آورند هنگامی که حلوایی و تنبل برداشت میشود در دمای بالا (۲۵) ۳۰ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۸۵-۸۰ درصد یک هفته تا ده روز نگهداری میشود تا زخمهای روی پوست التیام یابند که به آن Curing گویند و بعد انبار می.گردد انبار باید دارای دما ۱۳-۱۰ درجه سانتیگراد و ۵۰ درصد رطوبت داشته باشد انبار) (خشک و میوه ها روی ردیف های چوبی قرار میگیرد برای چندماه کدو تنبل و حلوایی انبارداری میشود
کدو خورشتی سریع مصرف می شود و پوست آن ظریف است کدو مسمایی را خیلی زیاد نمیتوان نگه داشت چون رطوبت خود را از دست میدهد ولی کدو تنبل و مخصوصاً کدو حلوایی را بدلیل اینکه تنفس آنها پایین است میتوان ۵ تا ۶ ماه نگهداری کرد. باید بسته بندی دقیق باشد تا موقع حمل و نقل از خراشیدگی پوست جلوگیری شود.
